2020 - Onderzoek over het gebruik van de knipperlichtentool PSR

Hoofdthema

2020 Onderzoek over het gebruik van de knipperlichtentool PSR

Dit onderzoek word gefinancierd door de Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid in samenwerking met de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal overleg, in het kader van nieuwe initiatieven met betrekking tot burn-out.

Subthema

De Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (FOD WASO) heeft de knipperlichtentool PSR uitgewerkt en ter beschikking gesteld voor ondernemingen die de preventie van psychosociale risico’s ter harte willen nemen. De knipperlichtentool PSR geeft een eerste indicatie van de aanwezigheid van psychosociale risico’s in de onderneming. Het is een pre-diagnostisch instrument, maar betreft geen analyse van de risicofactoren op vlak van psychosociale aspecten.

Gezien de knipperlichtentool PSR ondertussen 5 jaar bestaat, heeft de FOD WASO de opdracht gegeven aan de Externe Diensten voor Preventie en Bescherming op het werk, Groep IDEWE en CESI, om de tool te evalueren zowel naar inhoud als naar vorm.

Timing

2018-2020

Opdrachtgever

Directie van het onderzoek over de verbetering van de arbeidsomstandigheden (DiOVA)

Onderzoeksteam

IDEWE et CESI

Projectmanagement : Carelle Bondroit (IDEWE), Ellen Delvaux (IDEWE), Jonathan Paternoster (CESI), Evelien Van Rafelghem (IDEWE)

Projectmedewerkers: Florence Boone, Peter Decavele, Catherine Hue, Caroline Mercier, Els Rens, Anne Saint-Georges, Eveline Vanparys, Tineke Vanyzere, Geert Verhaege

Onderzoeksopzet

Doelstellingen

Het onderzoek over het gebruik van de knipperlichtentool PSR heeft een drieledige doelstelling:

  1. Ondernemingen begeleiden bij het gebruik van de knipperlichtentool om psychosociale risico’s op te sporen en bij het beslissen welke verdere stappen er best genomen worden (bijv. opstellen actieplan en/of uitvoeren risicoanalyse psychosociale aspecten).
  2. Observeren wat er goed en minder goed loopt in dit proces en op basis hiervan een gids met goede praktijken opstellen.
  3. Aanbevelingen formuleren om de tool te verbeteren op basis van de ondervonden moeilijkheden tijdens het gebruik van de tool (zowel naar inhoud als naar vorm).

Resultaten

Er werden in totaal 32 ondernemingen begeleid bij het gebruik van de knipperlichtentool PSR, uit verschillende regio’s en sectoren en van verschillende groottes. Ondernemingen werden via de netwerken van Groep IDEWE en CESI, alsook van de FOD WASO gerekruteerd. De grote meerderheid van de gecontacteerde ondernemingen gaf aan niet te willen deelnemen aan het onderzoek, wegens bijvoorbeeld andere prioriteiten of tijdsgebrek.

De begeleiding van de ondernemingen kon twee vormen aannemen, met name een persoonlijke begeleiding of het volgen van een train-de-trainer sessie. De meerderheid van de ondernemingen koos voor een persoonlijke begeleiding, waarbij een preventieadviseur psychosociale aspecten een voorbereidend overleg heeft met de contactpersoon van de onderneming, deelneemt aan de vergaderingen in werkgroep en waakt over de evaluatie bij afloop van het proces.

Op basis van evaluatiedocumenten die het begeleidingsproces beschrijven, intervisiesessies met de preventieadviseurs psychosociale aspecten en van bijkomende input van experts in preventie van PSR, kwamen volgende resultaten naar boven:

1. Resultaten met betrekking tot de inhoudelijke aspecten van de knipperlichtentool PSR

2. Resultaten met betrekking tot de vormelijke aspecten van de knipperlichtentool PSR

3. Resultaten met betrekking tot gebruik huidige handleiding van de knipperlichtentool PSR

4. Resultaten met betrekking tot begeleiding bij het gebruik van de knipperlichtentool PSR

5. Resultaten met betrekking tot de samenstelling en werking van de werkgroepen

Concluderend worden volgende praktijkgerichte aanbevelingen geformuleerd:

  • Belang van kadering van de tool in het eigen psychosociaal welzijnsbeleid (pre-screening of monitoring)
  • In geval van gebruik van tool als monitoringstool kan men intern benchmarken:
    • Evolutie over verschillende jaren
    • Vergelijking tussen werkeenheden
  • Knipperlichtentool PSR is breed inzetbare tool die op het niveau van de onderneming nog verder geconcretiseerd dient te worden (bv. keuze subindicatoren, eigen definities van indicatoren)
  • Belang van draagvlak creëren binnen de onderneming
  • Belang van samenstelling van een goede werkgroep
  • Belang om projectmatig te werk te gaan, met goede voorbereiding en aandacht voor natraject

Publicaties

De publicaties met betrekking tot de knipperlichtentool zijn beschikbaar in de rubriek Publicaties > Knipperlichten psychosociale risico’s op het werk: handleiding en tools.

Bijkomende inlichtingen

Indien u meer informatie wenst over dit onderzoek of de publicaties, neem dan contact op met de Directie van het Onderzoek over de Verbetering van de Arbeidsomstandigheden (DIOVA), E. Blerotstraat 1 - 1070 Brussel, alain.piette@werk.belgie.be.